Najstarsze, najcenniejsze dokumenty TPMOPL jak nowe

grudzień 2018

Towarzystwo Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna po raz trzeci zostało beneficjentem konkursu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Dotacja pozwoliła nam na pełną konserwację najcenniejszych dokumentów z zespołu „Archiwum działalności TPMOPL do 1939 r”. Opracowaliśmy też kolejny zespół archiwalny, tym razem zawierający akta Towarzystwa Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna do 1992 roku. 

Kolejny projekt wpisuje się w jeden z celów statutowych Towarzystwa jakim jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych i dokumentów dotyczących historii Miasta Ogrodu Podkowa Leśna. W celu jego realizacji już w 2009 roku utworzone zostało Obywatelskie Archiwum Podkowy Leśnej, którego kustoszem jest Oskar Koszutski. Archiwum dysponuje znacznymi zasobami przekazywanymi przez mieszkańców. Od 2016 r. korzystając z dotacji Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych przeznaczonych na wsparcie działań archiwów społecznych systematycznie porządkujemy je i opisujemy w sposób odpowiadający wymogom archiwalnym. Poprzednie projekty pozwoliły nam na uporządkowanie i opracowanie zbiorów podzielonych na pięć zespołów archiwalnych obejmujących najcenniejszą z historycznego punktu widzenia część zasobów Towarzystwa, tj:

  1. „Archiwum działalności TPMOPL do 1939 r.” – gromadzące dokumenty dotyczące organizacji założonego w 1925 r. miasta-ogrodu Podkowa Leśna oraz jego życia społecznego;
  2. „Podkowa niezależna 1979-1989” – zawierający materiały z lat 1979-1989 dotyczące działań opozycji niepodległościowej
  3. „Komitet Obywatelski >Solidarność< w Podkowie Leśnej 1989-1990” – zawierający dokumenty i materiały przekazane Towarzystwu przez troje członków KO „S”.
  4. Zbiór akt ks. Leona Kantorskiego do dziejów parafii i kościoła św. Krzysztofa w Podkowie Leśnej 1930-2005.
  5. Portrety podkowian – kolekcja fotografii mieszkańców Podkowy autorstwa Jacka Maziarskiego.

W 2018 r. rozpoczęliśmy opracowywanie bogatej dokumentacji samego Towarzystwa Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna, począwszy od prób jego reaktywacji w latach 70. i 80. XX w., na 1992 r. kończąc, gdy Towarzystwo stało się stowarzyszeniem rejestrowym i mimo pewnych zmian w takiej postaci działa do dziś. Przygotowaliśmy także do opracowania materiały archiwalne dotyczące szkolnictwa w Podkowie Leśnej, harcerstwa w latach 40. XX w. oraz pierwszą w naszych zbiorach kolekcję akt rodzinnych.

Zapraszamy do współpracy!

Kontakt: bgwroblewski@gmail.com lub j.wojnarowski@op.pl

Najstarsze dokumenty TPMOPL jak nowe!
Projekt archiwalny zakończony

Zadanie zostało sfinansowane ze środków publicznych w formie dofinansowania w ramach konkursu ofert na realizację zadania publicznego „Wspieranie działań archiwalnych 2018. Nabór II”, organizowanego przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.

NDAP wspiera Archiwum Obywatelskie

maj 2016

Projekt archiwalny zakończony

Towarzystwo Przyjaciół Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna beneficjentem konkursu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych. Już jesienią najcenniejsze dokumenty znajdą się w Internecie. Uporządkowane zbiory będą dostępne dla naukowców, młodzieży szkolnej i wszystkich zainteresowanych historią miasta-ogrodu.

Gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych i dokumentów dotyczących historii Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna jest jednym z głównych celów działalności TPMOPL. Nie wszyscy wiedzą (pamiętają), że dla wsparcia i usystematyzowania tej działalności w 2009 r. utworzone zostało Obywatelskie Archiwum Podkowy Leśnej, którego kustoszem jest Oskar Koszutski. To dzięki pracy Oskara i pomocy mieszkańców Podkowy przygotowanych zostało wiele wystaw poświęconych historii miasta-ogrodu, jego życiu społecznemu, architekturze oraz przede wszystkim mieszkańcom Podkowy Leśnej (prezentowanych na ponad 60 planszach). Z zasobów archiwalnych Towarzystwa czerpano także przygotowując prace naukowe oraz publikacje wydawane przez TPMOPL w serii już 14 tomów Biblioteki Podkowiańskiej.

Zbiory Towarzystwa z roku na rok się powiększają dzięki przekazywaniu dokumentów przez osoby prywatne (dziękujemy!). Nie były one jednak dotąd inwentaryzowane, systematycznie porządkowane oraz opisywane w sposób odpowiadający wymogom archiwalnym. Postanowiliśmy to zmienić. W lutym stanęliśmy w szranki z ok. 80 stowarzyszeniami, organizacjami pozarządowymi itp. w konkursie Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych na „Wspieranie działań archiwalnych 2016”. Nasz projekt „Opracowanie, zabezpieczenie i udostępnienie materiałów archiwalnych Obywatelskiego Archiwum Podkowy Leśnej” oceniony został bardzo wysoko (czwarte miejsce pod względem liczby zdobytych punktów) i 28 kwietnia podpisaliśmy umowę z NDAP na wsparcie tego zadania, w wysokości 8400 zł.

Co przed nami? Uporządkowanie i opracowanie zbiorów podzielonych na trzy zespoły archiwalne obejmujące najcenniejszą z historycznego punktu widzenia część zasobów Towarzystwa, tj: „Archiwum działalności TPMOPL do 1939 r.” – gromadzącego dokumenty dotyczące organizacji założonego w 1925 r. miasta-ogrodu Podkowa Leśna oraz jego życia społecznego; zespołu „Podkowa niezależna 1979 – 1989” – zawierającego materiały z lat 1979-1989 przekazane Towarzystwu przez ś.p. ks. Leona Kantorskiego, proboszcza parafii p.w. Św. Krzysztofa, wokół której powstał wówczas ważny ośrodek działań opozycji niepodległościowej oraz zespołu „Komitet Obywatelski >Solidarność< w Podkowie Leśnej 1989-1990” – zawierającego dokumenty i materiały przekazane Towarzystwu przez troje członków KO „S”. Opracowane zbiory (finałem projektu będzie przygotowanie przewodnika po ich zawartości, tzw. inwentarza archiwalnego) chcemy poddać niezbędnej konserwacji i szerzej niż dotąd udostępniać w siedzibie Towarzystwa oraz w formie elektronicznej na platformach cyfrowych. To wymóg XXI w. i konieczność, z uwagi na ryzyko, że część zbiorów może być zagrożona zniszczeniem np. z powodu biologicznego zakażenia.

W lutym Towarzystwo podpisało porozumienie o digitalizacji i udostępnieniu zasobów Obywatelskiego Archiwum Podkowy Leśnej na platformie Mazowieckiej Biblioteki Cyfrowej. Już w 2015 r. włączyliśmy się w ruch archiwów społecznych – nawiązaliśmy współpracę z Ośrodkiem Karta, który służy nam nieocenioną merytoryczną pomocą przy opracowywaniu zbiorów, a część zasobów Towarzystwa udostępnimy na platformie Ośrodka – Cyfrowe Archiwa Tradycji Lokalnej oraz oczywiście w witrynie internetowej Towarzystwa. Liczymy, że te działania ułatwią prowadzenie działalności badawczej oraz edukacyjnej dotyczącej przeszłości Podkowy Leśnej, a przede wszystkim rozbudzą zainteresowanie historią Podkowy i regionu wśród mieszkańców.

Bogdan Wróblewski

KO „S” w Podkowie Leśnej – ogród Archiwum Obywatelskiego

czerwiec 2015

W ramach festiwalu Otwarte Ogrody Archiwum Obywatelskie zaprezentowało dokumenty i zdjęcia z działalności Komitetu Obywatelskiego „Solidarność” w Podkowie Leśnej oraz Rady Miasta I kadencji.

KO „S” w Podkowie Leśnej - ogród Archiwum Obywatelskiego

Zdjęcie po lewej: Oskar Koszutski, Hanna Gradkowska, Artur Tusiński (burmistrz miasta Podkowa Leśna) i Katarzyna Tusińska (fot. Tomasz Potkański)

KO „S” w Podkowie Leśnej - ogród Archiwum Obywatelskiego
KO „S” w Podkowie Leśnej - ogród Archiwum Obywatelskiego

Zdjęcie powyżej: Oskar Koszutski, Bogdan Wróblewski, Jacek Wojnarowski, Jolanta Fortini, Małgorzata Stępka z mężem (fot. Tomasz Potkańsk)

KO „S” w Podkowie Leśnej - ogród Archiwum Obywatelskiego
KO „S” w Podkowie Leśnej - ogród Archiwum Obywatelskiego

Zdjęcia powyżej: prezentacja oryginalnych zbiorów z okresu działalności Solidarności – przed i w stanie wojennym, oraz gazety codzienne piszące o pierwszych wyborach samorządowych w roku 1990, w których najwięcej mandatów uzyskali kandydaci Komitetów Obywatelskich “S”. W Podkowie Leśnej kandydaci Komitetu Obywatelskiego uzyskali wszystkie z mandatów w 15 osobowej radzie miasta (fot. Tomasz Potkański)

Ogród Wolności Obywatelskiego Archiwum Podkowy Leśnej

czerwiec 2014

W ramach festiwalu Otwarte Ogrody Obywatelskie Archiwum Podkowy Leśnej zaprezentowało wystawę planszową dot. działań opozycji, wydawnictw II obiegu, ulotek, znaczków pocztowych i innych materiałów opozycyjnych (dodatkowo wyeksponowano zbiory p. Stanisława Fibicha).

TPMOPL wydało też okazjonalny folder poświęcony działalności Parafialnego Komitetu Pomocy Bliźniemu i ks. Leonowi Kantorskiemu „Podkowa niezależna – Ksiądz Leon i jego czasy”.

Foldery

Utworzenie Obywatelskiego Archiwum Podkowy Leśnej

październik 2009

W październiku br. Zarząd Towarzystwa Przyjaciół Miasta-Ogrodu Podkowy Leśnej podjął uchwałę w sprawie utworzenia Obywatelskiego Archiwum Podkowy Leśnej, którego celem jest:

  • gromadzenie, przechowywanie i opracowywanie dokumentów, druków, fotografii i innych archiwaliów dotyczących historii i rozwoju Miasta-Ogrodu Podkowy Leśnej i jego mieszkańców oraz regionu,
  • prowadzenie działalności badawczej i dokumentacyjnej,
  • prowadzenie działalności informacyjnej i wystawienniczej w tym zakresie,
  • udostępnianie posiadanych zbiorów.

Tradycja gromadzenia archiwaliów podkowiańskich jest tak długa, jak istnienie samego Towarzystwa i sięga początku lat 30. ubiegłego wieku. Z przedwojnia zachowało się kilkanaście teczek dokumentów – jest to cenny zbiór informacji o początkach naszego miasta i życiu jego mieszkańców. Od reaktywacji Towarzystwa w roku 1990 zasoby archiwalne znacznie się wzbogaciły: prof. Jerzy Regulski udostępnił nam przedwojenne zdjęcia związane z Podkową Leśną i EKD, ks. Leon Kantorski przekazał druki i wydawnictwa z okresu stanu wojennego, Oskar Koszutski przeprowadził kwerendę w archiwach Grodziska, Poznania i Warszawy, zgromadzono lokalną prasę i dokumentację działalności kulturalnej z lat 1983- 1999, pozyskano kilka zbiorów dokumentacji rodzinnych. Zebrane dokumenty i fotografie stanowią podstawę opracowań naukowych, publikacji i wystaw poświęconych Podkowie Leśnej, a w miarę możliwości będą przenoszone na nośniki cyfrowe.

Archiwum mieści się w lokalu Towarzystwa przy ul. Świerkowej 1 (d. MOK), a jego prowadzenie powierzono Oskarowi Koszutskiemu, historykowi i archiwiście.