Inwentarz Portrety podkowian
2003-2009 [2010]

 

PL/1007/005

 

Opracowały: Krystyna Golińska-Engelmayer, Anna Żukowska-Maziarska

Pełne opracowanie

(dokument pdf i excel do obejrzenia lub pobrania)

I. Życie i działalność twórcy zbioru

Jacek Maziarski urodził się 20 stycznia 1937 r. w Świętochłowicach. Studia polonistyczne ukończył na Wydziale Filologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w 1958 r.

 

Debiutował w „Tygodniku Powszechnym” w Krakowie (1957). Współpracował z „Piwnicą pod Baranami”, dla której napisał kilka tekstów, m.in. Balladę o Kuryluku – ówczesnym ministrze kultury.

 

Brał udział w strajku studenckim na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w proteście przeciw rozwiązaniu redakcji pisma „Po Prostu”.

 

Od 1957 r. był inwigilowany przez Służbę Bezpieczeństwa.

 

W 1959 r. podjął pracę na Śląsku. Pracował m.in. w „Panoramie”, Zachodniej Agencji Prasowej, „Dzienniku Zachodnim”. Był wykładowcą w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Katowicach. Kilkakrotnie odmawiał współpracy z SB, w związku z czym uniemożliwiono mu podjęcie pracy naukowej w Krakowie.

W 1967 r. uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim za pracę Anatomia reportażu (wyd. 1966 r.). Od 1971 r. pracował w tygodniku „Polityka” i wykładał na Studium Dziennikarskim Uniwersytetu Warszawskiego.

 

W 1978 r. przeszedł do redakcji „Kultury”. Uczestniczył w pracach Konserwatorium Doświadczenie i Przyszłość. We wrześniu 1980 r. był współzałożycielem i wiceprzewodniczącym Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Wydawnictwie Współczesnym. Jako przedstawiciel prasy uczestniczył w obradach I Zjazdu NSZZ „Solidarność” w Gdańsku (1981).

 

Jesienią 1981 r. organizował redakcję planowanego tygodnika „Samorządność”. W 1982 r. nie poddał się weryfikacji dziennikarskiej. W marcu 1982 r. zamieścił w „Życiu Warszawy” ogłoszenie: „Szukam uczciwej pracy. Jacek Maziarski”.

 

Otworzył antykwariat w pawilonach u zbiegu ulic Marszałkowskiej i Królewskiej w Warszawie.

Od 1982 r. współpracował z prasą i wydawnictwami niezależnymi, m.in.: Drukiem, „Tygodnikiem Wojennym”, Niezależną Agencją Informacyjną, „Przeglądem Wiadomości Agencyjnych”, miesięcznikiem „Poglądy” i wydawnictwem MYŚL.

 

Był współautorem książek: Rubikon(1981), Myśli o naszej Europie(1986); autorem zbioru publicystyki Odpowiedź polskiego barbarzyńcy(1989); współautorem (wraz z żoną Anną Żukowską-Maziarską) pierwszego przekładu części Bożego igrzyska Normana Daviesa (wyd. Przedświt 1987, Wydawnictwo Gdańskie 1988).

 

Uczestniczył w pracach Rady Programowej „Solidarności ” i do 1989 r. „Biura Społeczno-Politycznego Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”.

 

Od 1987 r. publikował w tygodniku „Ład” felietony W kółko to samo, za które w 1990 r. otrzymał Nagrodę Kisiela (pierwsza edycja, jedyne nagrody przyznane osobiście przez Stefana Kisielewskiego).

W latach 1989 i 1990 był zastępcą Jarosława Kaczyńskiego, redaktora naczelnego „Tygodnika Solidarność”.

 

W 1991 r. niespełna trzy miesiące pracował jako podsekretarz stanu w kancelarii prezydenta Lecha Wałęsy.

 

W latach 1991-1993 posłował na Sejm z ramienia Porozumienia Centrum, którego był współzałożycielem i przewodniczącym.

 

Po rozwiązaniu Sejmu w 1993 r. pracował jako dziennikarz w Polskim Radio (Radio Bis i Ośrodek Szkolenia i Analiz), szef Wiadomości w TVP i Telewizyjnej Agencji Informacyjnej.

 

W 1999 r. w proteście przeciw manipulacjom politycznym zrezygnował ze stanowiska dyrektora ds. programu TAI.

 

Został sekretarzem programowym i komentatorem programów dla zagranicy w Radio Polonia (2000).

W 2002 r. przeszedł na emeryturę. Tłumaczył literaturę angielską i amerykańską. Współpracował z portalem www.niepoprawni.pl.

 

Z Podkową Leśną związał się w latach stanu wojennego. W lutym 1983 r. na zaproszenie ks. Leona Kantorskiego wystąpił w „Spotkaniach z autorem” organizowanych w podkowiańskim kościele św. Krzysztofa.

 

Po zamieszkaniu w Podkowie Leśnej w 1987 r. uczestniczył w pracach Parafialnego Komitetu Pomocy Bliźniemu. Pozostawił duży zbiór fotografii Podkowy i jej mieszkańców. Zmarł 27 maja 2009 r. w Podkowie Leśnej.

 

Od 2010 r. przyznawana jest – za wybitne osiągnięcia naukowe, publicystyczne i artystyczne – nagroda im. Jacka Maziarskiego. Pierwszym laureatem tej nagrody został Paweł Zyzak. Odznaczenia: Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (nadany pośmiertnie w 2009 r. przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego).

Portrety podkowian - Jacek Maziarski

Jacek Maziarski

II. Dzieje zespołu 

Podkowę Leśną, jej mieszkańców, przyrodę i architekturę Jacek Maziarski fotografował głównie w latach 2003-2009.

 

Portrety podkowian powstawały stopniowo, często przy okazji lokalnych wydarzeń kulturalnych – wystaw, koncertów, sesji popularno-naukowych, spektakli grupy teatralnej związanej z Uniwersytetem Otwartym „Pokolenia” – sportowych i rekreacyjnych.

 

Część zdjęć powstała w miejscach pracy osób portretowanych; kilka – w związku z kampanią przed wyborami samorządowymi 2006 r.

 

W roku 2010 z inicjatywy Ewy Domaradzkiej z Uniwersytetu Otwartego „Pokolenia” przygotowana została w Centrum Kultury i Inicjatyw Obywatelskich wystawa fotografii Jacka Maziarskiego – „Portrety podkowian” (3-31.12.2010).

Zaprezentowano na niej 101 portretów, kilka zdjęć grupowych i – w charakterze „przebitek” – kilkanaście fotografii roślin i zwierząt, charakterystycznych dla Podkowy Leśnej.

 

Po zamknięciu wystawy Uniwersytet Otwarty „Pokolenia” przekazał cały materiał fotograficzny archiwum społecznemu prowadzonemu przez Towarzystwo Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna.

 

W 2017 r. zdjęcia zostały zinwentaryzowane i opisane przez członków TPMOPL Krystynę Golińską-Engelmayer i Annę Żukowską-Maziarską w ramach realizacji zadania publicznego „Opracowanie i udostępnienie materiałów archiwalnych Towarzystwa Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna, część 2”, przy wsparciu Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych.

Zbiór, w skład którego wchodzą wszystkie prace pokazane na wystawie, liczy 2 jednostki inwentarzowe (120 jednostek archiwalnych).

Portrety podkowian - Józef Pęzior

Józef Pęzior, sygn. 2/64

III. Charakterystyka archiwalna zespołu 

Tytuł zespołu (zbioru):

Portrety podkowian

Granice chronologiczne:

2003-2009 [2010]. Zdjęcia wchodzące w skład zbioru wykonane zostały w latach 2003-2009, z roku 2010 pochodzi plakat wystawy „Portrety podkowian”.

Granice terytorialne:

Zbiór obejmuje prezentowane na wystawie w 2010 r. portrety mieszkańców Podkowy Leśnej, Brwinowa i Milanówka, a także – w charakterze „przebitek” – zdjęcia roślin i zwierząt.

Rozmiary zespołu:

Zbiór liczy 2 jednostki inwentarzowe (120 jednostek archiwalnych).

Procentowy stan zachowania akt: 

Zbiór obejmuje całość materiału pokazanego na wystawie „Portrety podkowian” w 2010 r.

Struktura archiwalna zespołu:

Zbiór ma jednolity charakter, w większości składa się z dokumentacji fotograficznej: zdjęć osób, zdjęć roślin i zwierząt pełniących na wystawie funkcję „przebitek” (119 jednostek archiwalnych); w skład zbioru wchodzi też jedna jednostka dokumentacji aktowej – plakat wystawy „Portrety podkowian”.

Charakterystyka techniczna materiału aktowego:

Zdjęcia w postaci odbitek pozytywowych składające się na zbiór zostały skopiowane w formatach 20×30 cm, 30×40 cm i 40×50 cm. Zdjęcia formatów 30×40 i 40×50 cm umieszczono w antyramach; zdjęcia mniejsze, o formacie 20×30 cm po skadrowaniu naklejono na 6 kartonowych planszach formatu A0; pozostało też 6 luźnych, nieoprawionych odbitek, niewykorzystanych na wystawie z braku miejsca.

Fizyczny stan zachowania akt: 

Cały materiał jest zachowany w dobrym stanie.

Stan zmikrofilmowania akt:

Akta nie były mikrofilmowane.

Brakowanie akt zespołu:

Akta nie były brakowane.

IV. Zawartość zbioru 

Zbiór tworzą fotografie wykonane w latach 2003-2009; przede wszystkim portrety mieszkańców Podkowy Leśnej i sąsiednich miejscowości; prócz nich w zbiorze znajdują się zdjęcia roślin i zwierząt, które stanowiły integralną część wystawy z 2010 r. oraz plakat tej wystawy.

V. Metody opracowania 

Zdjęciom wchodzącym w skład zbioru nadano układ alfabetyczny, według nazwiska portretowanych osób, po nich umieszczono zdjęcia grupowe i fotografie osób nierozpoznanych, na końcu zaś zdjęcia zwierząt i roślin (sygnatura 2, pozycje 1-119), zdjęcia poprzedza plakat wystawy (sygnatura 1).

 

Fotografie oprawione w passe-partout i antyramy, po opatrzeniu sygnaturą, zostały umieszczone w opisanych kartonowych teczkach; w osobnych teczkach formatu A0 znalazło się 6 plansz i plakat wystawy „Portrety podkowian”.

 

Inwentarz książkowy i wstęp sporządziły Krystyna Golińska-Engelmayer i Anna Żukowska-Maziarska.