PODKOWIAŃSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY

Wzorem dla Podkowiańskiego słownika biograficznego był założony w latach 30. XX wieku Polski Słownik Biograficzny. Pomysłodawcą podkowiańskiej formuły jest Piotr Mitzner, który w latach 80. przewodził zespołowi „Rocznika Podkowiańskiego”, wydawanego przez Parafialny Komitet Pomocy Bliźniemu w Podkowie Leśnej.

Rozpoczynając tę publikację, redaktorzy napisali: „Przedstawiamy pierwszą część słownika, zawierającego biogramy ludzi związanych z Podkową Leśną […], pragniemy w naszym słowniku umieszczać nie tylko sylwetki mieszkańców Podkowy, ale także charakterystyki ich domów, o ile były to domy otwarte, wokół których skupiali się interesujący ludzie. […] Mamy nadzieję, że ważni, a tu zbyt zdawkowo potraktowani podkowianie doczekają się w przyszłości pełniejszej reprezentacji”.

Po latach „Podkowiański Magazyn Kulturalny” podjął się kontynuacji tego zadania i przez kilkanaście lat biogramy znanych i zasłużonych podkowian ukazywały się na jego łamach pod tym samym hasłem Podkowiański słownik biograficzny. Od 2019 r. sylwetki w ramach PSB publikowane są na stronie internetowej Towarzystwa: www.podkowalesna-tppl.pl.

Do współpracy udało nam się pozyskać twórców pierwszych haseł w „Roczniku” (Piotra Mitznera, Bogdana Wróblewskiego) oraz w „PMK” (Małgorzatę Wittels, Grażynę Zabłocką) i autorów nowych. Idąc za radą Władysława Kopalińskiego, jednego z najwybitniejszych polskich leksykografów – „słownik robi się z innych słowników, a nie z głowy” – korzystaliśmy z istniejących materiałów, weryfikując fakty, daty, nazwy i opisy zdarzeń w innych źródłach. Część biogramów nie mogłaby powstać bez pomocy bliskich opisywanych postaci. Dziękujemy.

Podkowiański „PSB” w wersji online jest dziełem żywym, biogramy wymagają ciągłej korekty i uzupełnień w miarę pojawiania się nowych materiałów archiwalnych, rodzinnych bądź publikacji naukowych i wspomnieniowych. PSB uzupełniliśmy o noty bibliograficzne, aby wskazać Czytelnikom, gdzie mogą znaleźć dodatkowe informacje.

Polski Słownik Biograficzny - strona tytułowa
Fot. PAU, Tom I Polskiego Słownika Biograficznego

Przygotowując PSB, chcieliśmy, by znalazły się w nim osoby zasłużone dla Podkowy, znane tu i cenione, także te spoza naszego miasta, związane z nim pracą zawodową czy działalnością społeczną, które miały istotny wpływ na jego kształt. Jest ich, jak się okazuje, bardzo wiele. Opublikowaliśmy już poprawione i nowe biogramy 120 osób.
Będziemy wdzięczni za wszelkie uwagi i sugestie z Państwa strony, nasz adres: tpmopl@gmail.com.

Aktualizacja PSB i opracowanie nowych biogramów było możliwe dzięki wsparciu finansowemu Urzędu Miasta Podkowa Leśna realizacji zadań publicznych „Opracowanie i udostępnienie «Podkowiańskiego słownika biograficznego», część 1” (2021 r.) oraz „Opracowanie i udostępnienie «Podkowiańskiego słownika biograficznego» online – kontynuacja” (lata 2022 i 2023).

B

Tadeusz Baniewicz

Współtwórca miasta ogrodu, dyrektor EKD

Ks. Franciszek Barański

Kapelan w Powstaniu Warszawskim, proboszcz w Podkowie

Henryk Bazydło

Fotograf, dokumentalista Podkowy Leśnej

Zdzisław Bąkowski

Konserwator zabytków, projektant założeń ogrodowych

Karol Bertoni

Dyplomata, przewodniczący Komitetu Budowy Kościoła w Podkowie Leśnej

Michał Anioł Bogusławski

Reżyser, scenarzysta, twórca Wideokroniki Podkowiańskiej

Stefan Bonikowski

Komendant Ochotniczej Straży Pożarnej w Podkowie Leśnej, żołnierz AK

Jerzy Brochocki

Inżynier rolnik, dowódca plutonu „Alaska II”

Zofia Broniek

Artystka plastyk, redaktorka, animatorka kultury

Anna Maria Bruss-Kraszewska

Pielęgniarka, społecznica

Tomasz Burek

Krytyk literacki, eseista

Ć

Mieczysława Ćwiklińska

Aktorka

D

Leon Danielewicz

Inżynier ogrodnik

Maria Durska

Nauczycielka

Juliusz Dzierżanowski

Architekt i budowniczy

Bolesław Dzikiewicz

Dyrektor Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, prezes Towarzystwa

G

Kazimierz Gayczak

Pionier elektryfikacji

Anna Gierżod

Romanistka, pedagog

Kazimierz Gierżod

Pianista, pedagog, dyrygent chóru parafialnego

Wanda Głowacka

Założycielka podkowiańskiej biblioteki

Kazimierz Głowacki

Konserwator dzieł sztuki i rekonstruktor zabytków, meloman, radny

Pola Gojawiczyńska

Pisarka, publicystka

Władysław Lucjan Gołąb

Prawnik, honorowy obywatel Podkowy Leśnej

H

Benedykt Hertz

Bajkopisarz, dziennikarz, aktor

Julia Heybowicz

Nauczycielka fizyki

Ebenezer Howard

Twórca idei miast ogrodów

Bolesław Leon Hryniewiecki

Botanik, prekursor ochrony przyrody w Polsce

I

Jarosław Iwaszkiewicz

Pisarz

Maria Iwaszkiewicz

redaktorka, autorka wspomnień

Anna Iwaszkiewiczowa

Tłumaczka, przyjaciółka poetów

J

Stanisława i Władysław Jackowscy

Pielęgniarka, bibliotekarka, społeczniczka i leśnik

Janina Jankowska

Nauczycielka, dyrektor szkoły podstawowej

Bolesław Teodozjusz Jankowski

Dyrektor banku

Jan Jarco

Tłumacz, popularyzator nauki Jana Pawła II, honorowy obywatel Podkowy Leśnej

Zofia Jasik

Kierowniczka podkowiańskiej księgarni

Antoni Jawornicki

Architekt, urbanista

Aurelia Jaworska

Rzeźbiarka, malarka

Krzysztof Jaworski

Poeta, malarz, operator filmowy

K

Ks. Leon Kantorski

Proboszcz, patron opozycji, wychowawca młodzieży

Leonard Kario

Inżynier architekt

Henryk Karpiński

Chemik, przedsiębiorca

Maria Klimaszewska

Sanitariuszka AK, brydżystka, najdłużej żyjąca mieszkanka Podkowy

Irena Klukowska

Lekarz stomatolog, żołnierz AK „Ala”.

Józef Klukowski

Żołnierz AK, muzyk, kompozytor

Bronisław Knaster

Matematyk

Maria Knoff

Nauczycielka, założycielka prywatnych szkół w Brwinowie i w Podkowie

Stanisław Kobosko

Inżynier elektrotechnik, prezes PKPS w Podkowie Leśnej

Ks. Bronisław Kolasiński

Pierwszy podkowiański duszpasterz, prezes Towarzystwa, patron konspiracji

Józef Kolinek

Wirtuoz skrzypiec, popularyzator muzyki, pedagog

Anna Kołakowska

Graficzka, ilustratorka, sanitariuszka AK

Wiesława Kordaczuk

Bibliotekarka, kustosz Muzeum Literatury

Irena Krzywicka

Pisarka, publicystka, tłumaczka

Jerzy Krzywicki

Adwokat

Ewelina i Zdzisław Krzyżewscy

Sanitariuszka i administrator, społecznicy

Janusz Stefan Kubiak

Historyk sztuki, urbanista

Alfons Kühn

Inżynier, poseł i minister II Rzeczypospolitej, prezes Towarzystwa

Maria Kwaśniewska-Maleszewska

Lekkoatletka, wielokrotna mistrzyni Polski, współzałożycielka Klubu Olimpijskiego

L

Krystyna Latoń

Żołnierka, redaktorka, sekretarz Towarzystwa

Wincenty Latoń

Żołnierz, społecznik

Stanisław Wilhelm Lilpop

Założyciel Podkowy Leśnej, ziemianin, myśliwy, fotografik

Wacław Lilpop

Chirurg urolog

Nonna Lipińska-Łyżwańska

Pielęgniarka, nauczycielka

Andrzej Lipiński

Lekarz podkowiańskich rodzin, kierownik przychodni, prezes Towarzystwa

Ł

Antoni Łyżwański

Malarz, grafik, fotografik

M

Danuta Majewska

Lekarz podkowiańskich rodzin, pediatra

Wiesław Matejczuk

Oficer zawodowy, prezes Parafialnego Komitetu Pomocy Bliźniemu

Jacek Maziarski

Dziennikarz, działacz opozycyjny

Krystyna Michałowska

Plastyczka, pielęgniarka w wojennych szpitalach, honorowy prezes Towarzystwa

Kazimierz Michałowski

Archeolog

Stanisław Miłaszewski

Poeta, dramatopisarz, senator II RP

Krystyna MirackaRosińska

Żołnierz AK, działaczka organizacji kombatanckich

Ireneusz Miracki

Harcerz, inżynier mechanik

Lucjan Miracki

Sekretarz sołectwa

Zbigniew Mitzner

Redaktor, dziennikarz

Hanna Modrzewska-Nowosielska

Artystka plastyk, scenografka

Maria Morska-Knaster

Aktorka, publicystka

Maciej Mroczkowski

Żołnierz AK, entomolog

N

Leszek Nowosielski

Chemik, artysta plastyk

P

Marta Pajączkowska

Nauczycielka, wychowawczyni podkowian

Hanna Maria Piechowska

Bibliotekarka, działaczka społeczna

Bohdan Pociej

Muzykolog, krytyk muzyczny

Marek Potkański

Inżynier, działacz podkowiańskiego Caritasu

Wiktor Felicjan Przelaskowski

Dyrektor techniczny EKD

Stefan Purski

Lekarz, społecznik, prezes Towarzystwa

R

Halina Regulska

Automobilistka, członkini Komitetu Budowy Kościoła w Podkowie Leśnej

Janusz Regulski

Ekonomista, przemysłowiec, założyciel Podkowy Leśnej

Jerzy Regulski

Inżynier, urbanista, „ojciec” Polski samorządowej

Józef Regulski

Administrator Zarybia

Józef Ryczer

Właściciel firmy parasolniczej, żołnierz AK, współorganizator podkowiańskiego oddziału RGO

S

Zbigniew Stanisław Sankiewicz

Lekarz pediatra, ordynator szpitala w Milanówku

Bogdan Siudowski

Żołnierz AK, dziennikarz, społecznik

Bohdan Skaradziński

Publicysta, pisarz historyczny

Jan Skotnicki

Malarz i polityk

Zygmunt Sobota

Organizator harcerstwa w Podkowie Leśnej

Jan Stanienda

Skrzypek, profesor Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie

Jaśmina Strzelecka

Pianistka, pedagog, społeczniczka

Wanda Suchecka

Właścicielka podkowiańskiej czytelni

Edward Suchocki

Inżynier, sekretarz Podkowiańskiej Spółdzielni Mieszkaniowej „Wspólna Budowa”

Apolinary Szmajdowicz

Przedsiębiorca budowlany

Bolesław Szmajdowicz

Pilot, żołnierz AK

Narcyz Szwedziński

Inżynier architekt, społecznik

Kalina Szydłowska-Pawłowicz

Artystka malarka

Ś

Ludwik Światopełk-Zawadzki

Lekarz bakteriolog, prezes Towarzystwa

T

Joanna Trzeciak-Walc

Opozycjonistka, działaczka społeczna

Witold Tyrakowski

Popularyzator ochrony przyrody, turystyki, krajoznawca

Andrzej Tyszka

Socjolog kultury, działacz opozycji w PRL

Wacław Tyszka

Inżynier budowy dróg i mostów, żołnierz Powstania Warszawskiego

U

Aleksander Uzarowicz

Dyrektor Technikum Kolejowego w Warszawie

W

Jan Walc

Literaturoznawca, publicysta, opozycjonista

Helena Walicka-Szpakowska

Żołnierz AK, łączniczka plutonu „Alaska” i kompanii „Brzezinki”

Henryk Walicki, ps. „Twardy”

Dowódca kompanii AK „Brzezinki”

Maria i Jan Wojnarowscy

Farmaceuci, właściciele pierwszej podkowiańskiej apteki

Lucjan Wolanowski

Reporter, globtroter

Jerzy Wójcik

Operator filmowy, reżyser, profesor zwyczajny sztuki filmowej

Magda Teresa Wójcik

Aktorka i reżyserka teatralna

Z

Henryk Zabłocki

Inżynier metalurg, dyrektor fabryki

Wojciech Zabłocki

Żołnierz AK, prawnik, miłośnik historii

Larysa Zajączkowska-Mitznerowa

Redaktorka, pisarka

Bruno Zborowski

Architekt, projektant kościoła św. Krzysztofa

Ż

Zenon Żniński

Stolarz budowlany, pedagog, muzealnik