Maria Milewska

Maria Milewska (1939–2016)

Polonistka, dyrektor szkoły podstawowej

Maria Milewska (1939–2016)
fot. archiwum rodzinne

Urodziła się 19 sierpnia 1939 r. w Wiciejewie (gmina Bodzanów, powiat płocki). Jej ojciec, Zygmunt Stołowski, był nauczycielem matematyki, biologii i chemii w szkole podstawowej, matka, Franciszka (z domu Dudkowska), zajmowała się domem. Państwo Stołowscy mieli czworo dzieci: najstarsza, Maria, przejawiała zdolności humanistyczne, Zygmunt (junior), Gabriela i Władysław zostali chemikami. Wczesne dzieciństwo Maria spędziła w Troszynie Polskim (gmina Gąbin, powiat płocki), tam, w latach 1946–1953, uczęszczała do szkoły podstawowej. Potem uczyła się w słynnej płockiej Małachowiance, czyli Liceum Ogólnokształcącym im. Marszałka Stanisława Małachowskiego, które ukończyła w 1957 r . Później przebywała w Czerbnie, Warszawie, Opolu, Sikorzu. Po maturze kształciła się w dwuletnim Studium Nauczycielskim w Bydgoszczy w zakresie filologii polskiej, napisała pracę dyplomową: „Baśnie w literaturze współczesnej”. Mimo uzyskanych wówczas kwalifikacji do nauczania przedmiotu w szkole podstawowej, podjęła studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, uzyskując w 1964 r. tytuł magistra. W czasie studiów wyszła za mąż za Eugeniusza Milewskiego, nauczyciela języka rosyjskiego. Jego rodzice w 1961 r. sprowadzili się z Suwałk do Podkowy Leśnej, gdzie kupili dom przy ulicy Parkowej 17 (w sąsiedztwie willi „Jókawa” i pensjonatu „Przedwiośnie”). Ślub Marii i Eugeniusza odbył się 25 sierpnia 1962 r. w podkowiańskim kościele pw. św. Krzysztofa. Młodzi małżonkowie zamieszkali na piętrze domu rodziców Eugeniusza, którzy zajmowali parter. Od tej pory Maria związała na stałe swoje życie z Podkową Leśną, żyjąc tu i pracując ponad pół wieku. W latach 60. była nauczycielką w kilku szkołach warszawskich, m.in. w Zasadniczej Szkole dla Pracujących przy ul. Kazimierzowskiej 60.

Od 1 września 1968 r. pracowała jako nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej im. Bohaterów Warszawy przy ul. 1 Maja 20 (dziś Jana Pawła II 20); w latach 1983–1986 – dodatkowo na stanowisku zastępcy dyrektora. Od 1986 do 31 sierpnia 1991 r. sprawowała funkcję dyrektora, nie rezygnując jednocześnie z nauczania; później, do 31 sierpnia 2003 r. nadal prowadziła lekcje swojego przedmiotu. Oprócz wykonywanej pracy zawodowej starała się uczestniczyć w życiu społecznym Podkowy Leśnej. W 1984 r. kandydowała na radną do Miejskiej Rady Narodowej i została wybrana największą liczbą głosów w swoim okręgu. Tę społeczną funkcję pełniła podczas 4-letniej kadencji, czyli do 1988 r.

Trzeba wspomnieć, że gdy była dyrektorem, podkowiańska szkoła podstawowa borykała się z wieloma problemami, gdyż obejmowała bardzo duży rejon, m.in. uczyły się tu dzieci z Otrębus, Kań, Żółwina i okolic. „Walka o zmniejszenie rejonu szkoły trwała latami, ale niestety w myśl dawnych przepisów wszystkie tego typu działania nie przynosiły odpowiednich rezultatów. Dopiero w 1990 r., na skutek zmian zachodzących w Polsce, pojawiła się możliwość reaktywowania szkoły w Żółwinie i zmiany rejonu szkolnego. […] Odejście ok. 200 uczniów w znacznym stopniu wpłynie na zmniejszenie liczebności poszczególnych klas […], w kolejnych latach życzyłabym Szkole w Podkowie Leśnej spokoju i możliwości takiego jej zmodyfikowania, aby stała się prawdziwą oazą wychowawczą, w której będą kształtowali swój charakter młodzi Polacy dla nowej Polski” – mówiła o sprawach lokalnej oświaty w wywiadzie dla „Głosu Podkowy”.

Maria i Eugeniusz Milewscy mieli dwóch synów: Dariusza i Jarosława (bliźnięta, ur. w 1966). Wspominają ją jako osobę bardzo pracowitą, energiczną, dzięki której mogli uczestniczyć w lekcjach przez nią prowadzonych. Należeli do Świetlików przy parafii św. Krzysztofa, brali udział np. w obozie w Bóbrce k. Krosna w 1977 r., gdzie spotkali wielu jej uczniów. Maria Milewska wykształciła wiele pokoleń mieszkańców Podkowy Leśnej, uczyła jeszcze dzieci swoich wychowanków. Jej uczeń, Grzegorz Dąbrowski – dyrektor miejscowej szkoły św. Teresy, podkreślał znaczenie organizowanych przez nią wycieczek edukacyjnych po Polsce oraz jej pomoc dla dzieci z ubogich rodzin. Jedna z jej uczennic napisała: „Jako polonistka namówiła mnie do wzięcia udziału w konkursie recytatorskim, choć myślałam, że nie mam szans. Kazała mi recytować wiersz tyle razy, dopóki nie była ze mnie w pełni zadowolona. Wierzyła we mnie. Właśnie dzięki niej zdobyłam I miejsce”. Pani Maria lubiła spacery po Podkowie Leśnej, głównie po Parku Miejskim. W wolnych chwilach czytała klasykę polską, powieści historyczne. Uwielbiała spędzać czas w swoim ogrodzie, pielęgnując rośliny, zwłaszcza róże. W ostatnich latach życia, w związku z pogarszającym się stanem zdrowia, musiała zrezygnować z zajęć ogrodowych, wtedy podziwiała swoje kwiaty z balkonu.

Za swoją pracę zawodową Maria Milewska została odznaczona: Medalem 40-lecia Polski Ludowej (1984), Złotą Odznaką Honorową za zasługi dla Warszawy (1984), Złotym Krzyżem Zasługi za wyróżniającą pracę pedagogiczną (1986), medalem pamiątkowym za szczególne zasługi dla rozwoju oświaty w stołecznym województwie warszawskim (1989).

Od 1968 r. należała do Związku Nauczycielstwa Polskiego, w 1991 otrzymała Złotą Odznakę ZNP.

Zmarła 27 października 2016 r. Spoczywa na podkowiańskim cmentarzu w grobie rodzinnym, obok męża (zm. w 1995).

Oprac. TZ, na podstawie: „Kronika Szkoły Podstawowej im. Bohaterów Warszawy w Podkowie Leśnej”; Problemy edukacji w Podkowie Leśnej – wywiad, „Głos Podkowy” 1990, nr 3; Wychowawcy: zawód jak hobby, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2001/2002, nr 34; archiwum rodzinne i relacje synów, Dariusza i Jarosława Milewskich, listopad 2023 r.