Leszek Nowosielski

Leszek Nowosielski (1918-1999)

Chemik, artysta plastyk

Leszek Nowosielski (1918-1999)
fot. NAC; public domain

Urodził się 15 listopada 1918 r. w Warszawie. Studiował na Wydziale Chemii Politechniki Warszawskiej, co po latach zaowocowało eksperymentami w zakresie technologii ceramicznej. W czasie okupacji uczył się malarstwa u Jana Rubczaka. Po wojnie zamieszkał w Gliwicach i prowadził tam wytwórnię chemiczną (do 1949), nie porzucił jednak malarstwa. W 1949 r. otwarto pierwszą indywidualną wystawę jego twórczości i został członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków.

Malował pejzaże, sceny z życia codziennego, obrazy abstrakcyjne. „Fascynuje go przede wszystkim faktura. Obrazy mają swoistą przestrzenność, dzięki grubo kładzionej farbie, którą pokrywa powierzchnię płótna” – zauważa Irena Huml. Interesował go także rysunek, pozostawił liczne szkice postaci i scenki rodzajowe, w których wyrażały się jego zmysł obserwacji i poczucie humoru. Z drugą żoną Hanną Modrzewską, malarką i scenografką, zamieszkali w 1954 r. W Podkowie Leśnej przy ul. Helenowskiej, w domku z zapuszczonym ogrodem, który stopniowo przekształcili w galerię.

Od 1956 r. artysta zainteresował się ceramiką, pierwsze przedmioty wypalali oboje z żoną w domowym kominku, potem została wybudowana pracownia ceramiczna ze specjalistycznym piecem. Wystawiali i sprzedawali swoje prace w atelier na MDM.

Leszek rozpoczynał od dekoracji naszkliwnych na porcelanie, abstrakcyjnych i geometrycznych, następnie sięgnął po tematykę historyczną: rycerzy, konie, bitwy. Na początku lat 60. zaczął wraz z żoną modelować ceramiczne płyty, z których układał monumentalne kompozycje figuralne i abstrakcyjne, przypominające wypalone w glinie barwne obrazy. Inspirowane były wielkimi wydarzeniami, tak powstały: Bitwa pod Grunwaldem, Bitwa pod Wiedniem, Bitwa pod Legnicą, a także Katyń, Oświęcim, Powstanie Warszawskie. Ceramiczna kompozycja Hiroszima, zamówiona przez japońską Galerię Piast, jest wystawiona w Centrum Pamięci Hiroszimy w Tokio. Artysta stworzył też panele odwołujące się tematycznie do historii biblijnych, mitologicznych, a także niefiguratywne. Wszystkie dopracowane w każdym szczególe.

Dziełem obojga artystów była Galeria Ogród, którą od 1966 r. otwierali dla mieszkańców Podkowy. „Zaprojektowali urzekający ogród z różnymi poziomami zieleni, mostkiem, strumykiem i oczkiem wodnym. […] Atelier Nowosielskich stało się w końcu lat 60. jedną z pionierskich w powojennej Polsce prywatnych galerii, z plenerową ekspozycją prac, co jakiś czas modyfikowaną” – napisała Joanna Szymuła-Grygiel w albumie poświęconym twórcom.

„Galeria-ogród, skomponowana z prawdziwym znawstwem, to bez wątpienia trwała wartość kulturalna Podkowy Leśnej” – podsumowała artystka i sąsiadka Nowosielskich Zofia Broniek.

Po raz ostatni to magiczne miejsce zostało otwarte 14 czerwca 2014 r., podczas wystawy retrospektywnej malarstwa i rzeźby w ogrodowej przestrzeni, już po śmierci obojga małżonków. „Leszek Nowosielski był urzeczony pięknem Podkowy i jej historią. Zły stan zdrowia uniemożliwiał mu osobisty udział w ważnych dla podkowian wydarzeniach” – wspominała Zofia Broniek. W 1982 r. nie zabrakło go jednak wśród założycieli Parafialnego Komitetu Pomocy Bliźniemu. Kilka swoich prac ofiarował podkowiańskim instytucjom, można je zobaczyć w kościele św. Krzysztofa, w Urzędzie Miasta, w Bibliotece Miejskiej.

Nowosielski miał ponad 30 wystaw indywidualnych w kraju i za granicą. Jego prace znajdują się w kolekcjach Muzeum Narodowego w Warszawie, we Wrocławiu i w Gdańsku, w Muzeum Mazowieckim w Płocku, także w zbiorach prywatnych. Uczestniczył w konkursach międzynarodowych i zdobywał liczne nagrody. Po jego śmierci, dzięki staraniom Elżbiety Modrzewskiej-Manno, córki Hanny, dorobek obojga artystów pokazano w Międzynarodowym Muzeum Ceramiki w Faenza (Museo Internazionale Della Ceramica Di Faenza) oraz w Rzymie, Mediolanie i w Muggii koło Triestu.

Zmarł w Warszawie 23 grudnia 1999 r. z powodu zatrucia substancjami, których używał do prac ceramicznych.

Oprac. MW, na podstawie: Zofia Broniek, Ukryty ogród, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 1996, nr 15; Zofia Broniek, Leszek Nowosielski, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 1999, nr 26/27; Zofia Broniek, Pamięć pozostanie, „Podkowiański Magazyn Kulturalny” 2014, nr 72; Barbara Banaś, Nowosielscy, Agora, TBA Group, Warszawa 2010; Wojciech Bonisławski i in., Atelier Nowosielskich. Ceramiczny świat Hanny i Leszka Nowosielskich, Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdańsk, 2016.