Krystyna Latoń
Żołnierka, redaktorka, sekretarz Towarzystwa
Fot. archiwum rodzinne
Urodziła się 24 grudnia 1887 r. w Warszawie. Pochodziła z mieszczańskiej rodziny Munków, jej ojciec był administratorem domów. Ukończyła gimnazjum Zofii Wróblewskiej-Kurmanowej, studiowała prawo na Uniwersytecie Warszawskim, potem ukończyła studium polonistyczne. Pierwszą jej pracą była posada bibliotekarki.
Należała do oddziałów żeńskich POW, od września 1916 do ich likwidacji 11 grudnia 1918 r. Równocześnie (do września 1917 r.) pracowała w Głównym Biurze Ekspedycji Wydawnictw (poczta lotna), a w następnym roku – w kolportażu centralnym (pseudonimy „Pola” i „Morska”).
W listopadzie 1918 została kurierką Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego. Pełniła tę służbę do lutego 1919 r., kiedy została sekretarką Klubu PPS w Sejmie (do 1933 r.). Prowadziła kronikę Klubu, redagowała przemówienia, wnioski i interpelacje posłów. W tym czasie stale współpracowała z „Robotnikiem”, a od 1928 r. była etatowym pracownikiem wydawnictwa. Redagowała, przygotowywała mutację regionalną – katowicką „Gazetę Robotniczą” oraz materiały literackie do numerów niedzielnych i świątecznych.
W 1924 r. Krystyna Munkówna poślubiła Wincentego Latonia, który wtedy odszedł z wojska i rozpoczął pracę w Funduszu Bezrobocia (później Fundusz Pracy). Zamieszkali najpierw w Warszawie, a w roku 1927 kupili w Podkowie działkę przy ul. Dworskiej (dziś róg ul. Klonowej i Modrzewiowej), gdzie w 1931 zbudowali niewielką drewnianą willę, którą nazwali „Zagaj”. W 1932 r. zamieszkali w Podkowie na stałe.
Córka Maria Wojnarowska-Jezierska wspominała: „Środki potrzebne na zagospodarowanie się w Podkowie Leśnej przekraczały możliwości mego ojca – urzędnika oraz matki. Pisywała więc też felietony, m.in. do «Kuriera Porannego». Kończyła je często w kolejce EKD, w drodze do pracy. Warunki podróży były komfortowe. Umożliwiały zarówno pisanie, jak i odpoczynek w drodze powrotnej. […] Cały wolny czas rodzice poświęcali pracy w Podkowie. Mieli zapał i entuzjazm pionierów. Odkryli Podkowę i mieli własną wizję jej wyglądu i zagospodarowania”.
Realizowała te pomysły, wchodząc w styczniu 1935 r. wraz z grupą mieszkańców osiadłych w Podkowie w latach 30. do władz Towarzystwa Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna. Nowi podkowianie zmienili charakter Towarzystwa: stowarzyszenie zajmujące się przede wszystkim organizacją osiedla zaczęło integrować życie społeczne mieszkańców i reprezentować ich interesy wobec Zarządu Dóbr (organizatora parcelacji i zarządcę terenów) oraz władz samorządowych. Do zawieszenia działalności Towarzystwa we wrześniu 1939 r. Krystyna Latoń pełniła funkcję sekretarza. Zawdzięczamy jej (a następnie jej córce) ocalenie i przechowanie bezcennego źródła do badań historii miasta ogrodu: niemal kompletnych materiałów dotyczących działalności TPMOPL z lat 1935–1939.
Podczas okupacji Krystyna Latoniowa prowadziła komórkę przerzutu bibuły i ukrywających się ludzi, współpracowała też z rodziną Niemyskich, która organizowała pomoc ukrywającym się Żydom. Uczyła na tajnych kompletach, które zostały później przekształcone w liceum podkowiańskie. Po dopuszczeniu swojej grupy młodzieży do matury w maju 1947 r., rozpoczęła pracę jako redaktorka w Agencji Robotniczej; później w wydawnictwie „Wiedza” (po przekształceniu „Książka i Wiedza”). Od 1952 r. była kierownikiem redakcji w Państwowym Instytucie Wydawniczym, tłumaczyła też literaturę rosyjską.
Zmarła 16 stycznia 1966 r. i pochowana została na cmentarzu w Podkowie Leśnej.