Jan Płodowski
Maria Płodowska (1885–1970)
Handlowiec, przedsiębiorca, filantrop
fot. PMK 51/2006
Jan Grzegorz Płodowski urodził się 20 maja 1881 r. w Dąbrowie, w powiecie pułtuskim. Jego rodzicami byli Anna z Sokołowskich i Grzegorz Płodowski, a jego żona Maria, córka Antoniego Miłaszewskiego i Marii z Drzewieckich, urodziła się 16 maja 1885 r. w Lublinie. Nie zachowały się informacje o wykształceniu obojga.
Pobrali się 3 sierpnia 1912 r. w Wilnie. Na stałe mieszkali w Warszawie przy ulicy Rozbrat, ale zdecydowali się na wybudowanie domu letniskowego w modnej wówczas Podkowie Leśnej. Na początku lat 30. powstała zatem willa „Znicz”, według projektu Leonarda Kario, w Podkowie Wschodniej przy ulicy Akacjowej 5, w sąsiedztwie rodziny Jacobsonów, z którymi się przyjaźnili. Jan był właścicielem sklepu z młynarską gazą szwajcarską przy Centrali Handlowej Młynarzy Polskich na Nowym Świecie 70. Pracował w tej branży aż do śmierci.
Willa „Znicz” dla małżonków Płodowskich pełniła funkcję domu letniskowego. W dużym ogrodzie (rozciągał się aż do ulicy Modrzewiowej) stanął mały domek dla ogrodnika, zajmującego się sadzeniem i pielęgnacją roślin. Płodowscy nie mieli dzieci, udostępnili piętro domu siostrze Marii, Zofii Rydzewskiej, która z mężem Stanisławem zamieszkała tu na stałe.
Jan i Maria zapisali się w historii Podkowy jako główni i hojni fundatorzy kaplicy Matki Bożej w miejscowym kościele. Już wkrótce po jego wybudowaniu okazało się, że jest za mały i w 1935 r. architekt Bruno Zborowski zaprojektował od północnej strony niedużą kaplicę kopułową. Wzniesiono ją na planie kwadratu, z półkolistą wnęką i latarnią na sklepieniu, której celem było doświetlenie wnętrza. Ściany zostały pokryte delikatnymi malowidłami kwiatowymi, a błękitną kopułę ozdobiły gwiazdy. W kaplicy znajdował się ołtarz, a także obraz Matki Bożej autorstwa Antoniego Gawińskiego, ofiarowany księdzu Kolasińskiemu, który później został tu pochowany.
Płodowscy byli majętni i religijni, stąd ten dar dla kościoła. Upamiętnia go mosiężna tabliczka na filarze obok kaplicy: „Ku niezmożonej przez wieki czci dla Najświętszej Marji Panny staraniem i trudem x. Bronisława Kolasińskiego ofiara hojna Jana i Marji Płodowskich ofiarami wiernych – zbożnym wysiłkiem wielu – kaplicę tę wniesiono w Roku Pańskim MCMXXXVI”.
Przyjaźnili się z księdzem Kolasińskim, im też zawdzięcza kościół propozycję umieszczenia na witrażach, pod postaciami czterech świętych, wierszy Stanisława Miłaszewskiego, kuzyna Marii.
Jan należał do Towarzystwa Przyjaciół Podkowy Leśnej i w 1934 r. był członkiem Komisji Rewizyjnej, a w 1935 r. członkiem Zarządu.
Po Powstaniu Warszawskim w willi Płodowskich znalazła schronienie kuzynka, Alicja Miłaszewska, z mężem Bohdanem i synem Rafałem; drugi syn, Tomasz, urodził się już w Podkowie.
Jan zmarł nagle w swoim sklepie, 13 grudnia 1946 r. Został pochowany w grobie rodzinnym na Powązkach. Maria jeszcze ponad 20 lat mieszkała w Podkowie, zmarła w Przasnyszu, 11 sierpnia 1970 r., i tam jest pochowana.