Halina Regulska
Automobilistka, członkini Komitetu Budowy Kościoła w Podkowie Leśnej
fot. NAC; public domain
Była córką malarki Klementyny z domu Czerwińskiej i Ignacego Maciejowskiego. Urodziła się 14 grudnia 1899 r. w Zawierciu, gdzie ojciec był dyrektorem fabryki włókienniczej. Jej mama prowadziła szwalnię. Halina dla dzieci robotników organizowała lekcje czytania i pisania. W 1918 r. zmobilizowała rodaków do utworzenia w Zawierciu Komitetu Pomocy Żołnierzowi, który roztoczył opiekę nad miejscową młodzieżą walczącą na froncie pod Lwowem. Pomagała w wysyłaniu żołnierzom ubrań i żywności.
Po zdaniu matury w gimnazjum w Zakopanem jesienią 1918 r. przyjechała do Warszawy, aby podjąć studia na uniwersytecie. Ponieważ w pierwszej kolejności przyjmowano tych, którzy rozpoczęli je przed wielką wojną, musiała zrezygnować z tych planów, ale chodziła na wykłady z psychologii w Wolnej Wszechnicy i na prywatne lekcje muzyki.
15 listopada 1919 r. wyszła za mąż za Janusza Regulskiego, dyrektora finansowego Spółki Akcyjnej „Siła i Światło”, zamieszkali w Warszawie przy ulicy Ossolińskich 10. W 1923 r. kupili od Henryka Szwajcera (producenta musztardy) niewielką działkę w Żółwinie – tzw. Zarybie (podczas II wojny administracyjnie przyłączone do Podkowy Leśnej). Tak spełniło się marzenie jej ojca o własnym kawałku ziemi, bo majątek rodzinny został skonfiskowany po powstaniu styczniowym. Regulscy, dokupując sąsiednie tereny, utworzyli w Zarybiu 40-hektarowe gospodarstwo rolno-ogrodnicze i wybudowali okazały dwór.
W ich domu pojawiły się nowe wynalazki – radio i auto. Halina odważnie usiadła za kierownicą, pomimo przestróg męża, że „drogi są tam wąskie, piaszczyste, dziurawe i błotniste, furmani śpią na wozach, a konie stają dęba na widok hałaśliwego samochodu”. Szybko stała się jedną z najlepszych automobilistek owego czasu. Ścigała się w rajdach, zawodach, zdobywała nagrody. Oboje z mężem należeli do Automobilklubu Polski, odbywali długie, zagraniczne podróże (m.in. 11 tys. km po Afryce).
W dwudziestoleciu międzywojennym Regulscy utrzymywali liczne kontakty z przedstawicielami sfer politycznych i gospodarczych. Pod patronatem Automobilklubu Polski i Aeroklubu Rzeczypospolitej Polskiej, razem z byłym ministrem Karolem Bertonim Halina Regulska składała wizyty w bankach, instytucjach i przedsiębiorstwach, zdobywając środki finansowe na budowę świątyni w Podkowie Leśnej (1932–1933). W Komitecie Budowy Kościoła była przewodniczącą komisji finansowej. Pisała później: „Przewodnią myślą Komitetu było wybudowanie kościoła o wysokim poziomie artystycznym. Chcieliśmy zostawić następnym pokoleniom nie tylko miejsce kultu religijnego, ale i miejsce, z którego promieniowałoby piękno”. Przeprowadzała zbiórki pieniężne wśród mieszkańców Podkowy oraz na organizowanych w Warszawie imprezach kulturalnych. Zdarzały się też dary w naturze, m.in. siedem wagonów cementu czy przekazane przez prezydenta Warszawy Zygmunta Słomińskiego granitowe bloki i marmury z rozbiórki soboru na placu Saskim (dziś pl. Piłsudskiego).
Będąc z synem Jurkiem na kuracji w Rabce, zachwyciła się architekturą tamtejszego drewnianego kościółka i przekazała Komitetowi ideę wybudowania podobnego. „Dyrektor Tadeusz Baniewicz z inżynierem Bruno Zborowskim przyjęli pomysł i zrealizowali w wersji dużo piękniejszej” – wspominała. Razem z mężem przyczyniła się też do organizowania tradycyjnego Autosacrum, czyli corocznego zwyczaju święcenia pojazdów. Za swoją pracę na rzecz Kościoła w 1938 r. została odznaczona papieskim orderem „Pro Ecclesia et Pontifice”.
Nowy Rok 1939 witała na raucie wydanym przez prezydenta Ignacego Mościckiego na Zamku Królewskim. Była też z mężem na spotkaniu w pałacu Brühla z ministrem spraw zagranicznych III Rzeszy Joachimem von Ribbentropem. Przeczuwała, że wojna wybuchnie. Z córką Hanną zapisały się do Czerwonego Krzyża, ukończyły Kurs Obrony Przeciwlotniczej.
W czasie oblężenia Warszawy Halina Regulska należała do Straży Obywatelskiej (jej mąż był komendantem). Jako sanitariuszka pracowała w szpitalu w Domu Katolickim przy ul. Jaworzyńskiej. Na prośbę Jana Rajewskiego z Uniwersytetu Poznańskiego udzieliła pomocy wysiedlonym naukowcom tej uczelni, współtworzyła w stolicy tajny Uniwersytet Ziem Zachodnich. Dom Regulskich stał się schronieniem dla ludzi podziemia, punktem odbioru zrzutów broni i cichociemnych. W 1944 r. wstąpiła do Armii Krajowej (ps. „Ofka”). Działała w Biurze Informacji i Propagandy Komendy Głównej, w Podwydziale Pomoc Żołnierzom. W czasie Powstania Warszawskiego razem z córką Hanną pracowała w gospodzie żołnierskiej przy ul. Pańskiej 22. Konspirowała i walczyła w i Obwodzie „Radwan” w Śródmieściu, w zgrupowaniu „Chrobry II” – i batalionie „Lecha Żelaznego – 1 kompanii „Warszawianka”. Po kapitulacji Powstania, ewakuowana z ludnością cywilną, uciekła z transportu i wróciła do Zarybia, które przygarnęło wielu wygnańców. W 1946 r. mocno przeżyła aresztowanie syna Jerzego przez Urząd Bezpieczeństwa, dwa lata później jej mąż skazany został na 14 lat więzienia. Bezskutecznie interweniowała w sprawie uwolnienia go. Janusz Regulski zwolniony został dopiero po siedmiu latach, w wyniku zmian politycznych po śmierci Stalina. Halina musiała w tym czasie samotnie stawić czoła kolejnym wyzwaniom. Gospodarowała w Zarybiu, gdzie miejscowa władza dokwaterowała jej lokatorów. Wydzierżawiła ziemię Sandomiersko-Wielkopolskiej Hodowli Nasion i pracowała w biurze tej instytucji.
W 1959 r. Regulscy sprzedali Zarybie. Za uzyskane środki zbudowali jednorodzinny dom w Warszawie, bo ich przedwojenną willę w alei Przyjaciół 8 zajęło państwo. W 1958 r. podczas zjazdu studentów medycyny Uniwersytetu Ziem Zachodnich i Uniwersytetu Warszawskiego otrzymała Złoty Krzyż Zasługi za działalność w czasie okupacji. W latach 80. uhonorowana została m.in. Złotą Odznaką Automobilklubów Warszawskich, Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski. Odwiedzała Podkowę Leśną. Pisała wspomnienia, w których podkreślała piękne położenie Zarybia: „Od północy i zachodu otaczał je stary, wysoki las sosnowy, a od południa i wschodu przestrzeń była otwarta i wolna, tonęła w słońcu i świetle”.
14 listopada 1992 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Miasta Ogrodu otrzymała honorową odznakę „Zasłużony dla Podkowy Leśnej”. Podczas uroczystej sesji Rady Miasta w Stawisku, dziękując za odznaczenie, skromnie powiedziała, że przyjmuje je w imieniu całego Komitetu Budowy Kościoła.
Halina Regulska wychowała dwoje dzieci: Hannę (ur. 1920, żołnierza AK, więźniarkę pięciu obozów koncentracyjnych, po wojnie na emigracji) i Jerzego (ur. 1924, profesora ekonomii, w latach 80. współtwórcę reformy samorządowej w Polsce).
Zmarła 20 grudnia 1994 r. Pochowana jest w rodzinnym grobie Regulskich na Powązkach.