Alfons Kühn
Inżynier, poseł i minister II Rzeczypospolitej, prezes Towarzystwa
Fot. NAC; public domain
Urodził się 14 lutego 1879 r. w Przejmach, w powiecie przasnyskim. Był synem Edmunda, technika leśnego, powstańca 1863 r., i Zofii z Erlickich. Podczas nauki w szkole realnej w Warszawie należał do młodzieżowej organizacji niepodległościowej. Studiował na Wydziale Elektrotechnicznym Politechniki w Darmstadcie. Kierował tam tajnym stowarzyszeniem studenckim. Był też prezesem sekcji darmstadzkiej Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich. Po powrocie do kraju wstąpił do PPS (należał do 1907).
Od 1903 r. pracował w magistracie Warszawy, gdzie m.in. kierował wydziałem budownictwa. W roku 1915 był komisarzem Straży Obywatelskiej, a w 1920, podczas wojny polsko-bolszewickiej, komisarzem transportu Rady Obrony Stolicy.
W latach 1918–1934 jako dyrektor Warszawskich Tramwajów (z czteroletnią przerwą na pracę w parlamencie i rządzie) znacznie rozbudował ich sieć. Następnie został z ramienia Zarządu Miasta komisarzem, a od 1936 r. dyrektorem naczelnym Elektrowni Miejskiej w Warszawie (do 1942 r.), przejętej przez miasto z rąk francuskiej spółki. Za jego czasów moc elektrowni wzrosła dwukrotnie, a jednocześnie ponaddwukrotnie spadła cena dostarczanej energii. Zbombardowaną i unieruchomioną 23 września 1939 r. elektrownię (Kühn został lekko ranny) udało mu się przywrócić do pracy już 4 października. Pozostał na stanowisku dyrektora w pierwszych latach okupacji, chroniąc pracowników przed wywózką do Niemiec i dając fikcyjne zatrudnienie członkom konspiracji.
W latach 1928–1932 był posłem na Sejm, ministrem komunikacji w kilku gabinetach (czerwiec 1928 – maj 1931), a następnie (1932) przez kilka miesięcy kierował Ministerstwem Robót Publicznych. Przyczynił się m.in. do zbudowania magistrali kolejowej łączącej Śląsk z portem w Gdyni. Był jednym z czołowych działaczy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem (BBWR) i paramilitarnej, wspieranej przez sanacyjne władze, Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, propagującej rozwój polskiego lotnictwa.
W 1922 r. zawarł związek małżeński z Julią Sommer. Byli bezdzietni. Mieszkali w Warszawie przy ul. Filtrowej. „Kuhnowie żyli bez zbytku, ale w dobrobycie. Wuj – bardzo skromny, spokojny. Ciocia Julia – dama szalenie elegancka. Dbała o piękne urządzenie domu, pilnowała, żeby kucharka i pokojówka zawsze prezentowały się w białych czepeczkach. Przede wszystkim ciocia była wspaniałą towarzyszką wuja. Wspierała go w życiu reprezentacyjnym. Umiejętnie, ale i z radością brała udział w koniecznych, ale oficjalnych imprezach, których wuj tak nie lubił” – wspominała po latach siostrzenica jego żony, Irena z Dobińskich, która przed wojną często ich odwiedzała, a zamieszkała u nich podczas okupacji. „Wuj […] miał zacięcie pepeesiaka, szalenie szanował Walerego Sławka, który zresztą był kilka razy na Filtrowej. Z robotnikami żył zawsze dobrze”. I dalej, powołując się na relację gospodyni, której mąż był tramwajarzem, dodawała: „[…] jak wychodził z Młynarskiej, to wszystkim rękę podawał. Wszyscy go szanowali”.
Alfons Kühn nie posiadał domu w Podkowie Leśnej, ale był dobrym znajomym jej założycieli, zwłaszcza Tadeusza Baniewicza. We wrześniu 1932 r., na Walnym Zgromadzeniu, został wybrany do Zarządu Towarzystwa Miłośników Miasta Ogrodu Podkowa Leśna, a nawet na jego przewodniczącego. Stowarzyszenie zarejestrowane zostało już w 1930 r., ale przez dwa lata nie podjęło działalności. W 1932 r. do Zarządu weszły osoby związane głównie z udziałowcami spółki Miasto Ogród Podkowa Leśna, organizującej osiedle – „Siłą i Światłem” i Bankiem Związku Spółek Zarobkowych – oraz Jarosław Iwaszkiewicz, zięć Stanisława Lilpopa (właściciela parcelowanych terenów). W zamyśle organizatorów Towarzystwo przejąć miało od Zarządu Dóbr niektóre funkcje administracyjne. Powołano sekcje: budowlano-sanitarną, ochrony przyrody i sportową, budowy kościoła, oświetlenia, ulic i ustalania ich nazw, a w następnym roku – bezpieczeństwa.
Jesienią 1933 r. zatwierdzony został nowy statut, a nazwę stowarzyszenia zmieniono na Towarzystwo Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna. W styczniu 1934 r. Kühna na stanowisku prezesa zastąpił ks. Bronisław Kolasiński, a Towarzystwo za jeden z głównych celów swojej działalności przyjęło dbanie o interes stowarzyszonych, właścicieli działek i o ogólny rozwój osiedla.
Alfons Kühn pełnił funkcję prezesa Stowarzyszenia Elektryków Polskich, Związku Przedsiębiorstw Komunikacyjnych, Zarządu Związków Przedsiębiorstw Tramwajowych i Kolei Dojazdowych w Polsce (od 1927 r. Związku Przedsiębiorstw Komunalnych) oraz Zarządu Głównego PCK. Wykładał w Wyższej Szkole Handlowej (po zmianie nazwy – Szkole Głównej Handlowej) zarządzanie przedsiębiorstwami komunalnymi. Był autorem wielu fachowych publikacji, m.in. Rola przedsiębiorstw w samorządzie Warszawy (1934) i Elektrownia Miejska w Warszawie. Dzieje, stan obecny i zamierzenia na przyszłość (1939).
W 1938 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, miał też liczne wysokie odznaczenia zagraniczne. Zmarł w Warszawie 27 stycznia 1944 r. Pochowany został na Cmentarzu Powązkowskim.